آیا مال بخشیده شده را می توان پس گرفت؟

هبه عقدی است که به موجب آن یک نفر مالی را به رایگان به شخص دیگری تملیک می‌کند؛ به عبارت دیگر او مال خود را به طور مجانی به ملکیت دیگری در می‌آورد.

در عقد هبه سه طرف وجود دارد: واهب، متهب و عین موهوبه

واهب کسی است که مالش را تملیک می‌کند

متهب کسی است که مال به ملکیت او در می‌آید

عین موهوبه هم مالی است که مورد هبه واقع می‌شود.

طبق قانون، عقد هبه واقع نمی‌شود، مگر با قبول متهب و قبض (دریافت) او. با توجه به این تعریف، مادامی که متهب مال را قبض (دریافت) نکرده باشد، عقد هبه منعقد نشده است.

آیا می توان مال بخشیده شده توسط واهب را پس گرفت؟

واهب در صورتی می‌تواند از عقد رجوع کند (خارج شود) و مال موهوبه را پس بگیرد که دو شرط محقق شده باشد:

1. عین موهوبه موجود باشد. چنانچه عین مال از بین رفته باشد؛ دیگر امکان رجوع وجود نخواهد داشت.
2. حق رجوع واهب از بین نرفته باشد. اما در باره شرط دوم قانونگذار می گوید واهب در چهار صورت حق رجوع ندارد:
   • در صورتی که هدیه‌گیرنده پدر، مادر یا فرزند واهب باشد.
   • در صورتی که گیرنده در برابر هدیه‌ای که دریافت کرده به واهب مالی داده یا برای او کاری انجام داده باشد. چرا که واهب می‌تواند شرط کند که متهب در برابر هبه به او مالی واگذار کند یا عملی را که مباح است برای او انجام دهد مثلا به مدت دو سال از خانه مسکونی‌اش مراقبت و آن را نظافت کند.
   •  در صورتی که گیرنده مال هدیه‌ شده را به شخص دیگری منتقل کرده باشد مانند اینکه مال را به او فروخته باشد.
   • در صورتی که در مال موهوبه تغییری به وجود آمده باشد مانند اینکه مال مورد هبه یک شمش طلا بوده که تبدیل به گردنبند طلا شده است.